’s-Hertogenbosch, 11 febr. 2017

Aan het college van B&W, wethouder Hoskam en de raadsleden.

Van de Bossche Milieugroep.

Zeer geachte Gemeenteraad en geacht College,

In de raadsvergadering van 7 maart 2017 is een herijking van het afvalstoffenplan 2015-2018 aan de orde. Het gaat om:

1. In te stemmen met de ambitie om in 2020 uit te komen op 100 kg. restafval  per inwoner per jaar.

2. Twee maatregelen uit het afvalstoffenplan 2015-2018 niet door te voeren.

3. Een herijking van het afvalstoffenplan 2015-2018 in gang te zetten conform de oplossingsrichting ‘burgers en bestuur zijn samen aan zet’.

   Ons verzoek aan de raad is om niet in te stemmen met de herijking van het afvalstoffenplan van het collegevoorstel en dus ook een verzoek aan het college om deze herijking  aan te houden. Met onderstaande argumentatie.  En suggesties hoe het wel zou moeten. En een enkele vraag.

   We beginnen met Loesje: waarom zou je afval produceren als je het toch weggooit?  Een gedachte die even moet indalen.

   En dan nummer  1 van het collegevoorstel:  In te stemmen met de ambitie om in 2020 uit te komen op 100 kg. restafval  per inwoner.

   Oningevulde toekomst.

1. Uw plan reikt tot 2020, drie jaar na nu. En dan?  U weet dat in 2030 nog maar 5 kg. restafval per inwoner mag. Dus wij vragen u een schets te maken van de inzameling van HH afval tot 2030 en al wat daarmee samenhangt alvorens te besluiten. Want daarmee kunt u uw investeringen (met wat onzekerheden) goed plannen met de diverse milieurendementen en het  energiegebruik met het oog op de klimaatneutrale stad. En voeg een ambitie toe over preventie.

2. CE Delft heeft een uitstekende technische studie uitgevoerd voor onze stad onder de titel ‘Beschouwing bron- en nascheiding in stedelijk gebied’. 

   CE schrijft o.a. dat bronscheiding van papier, glas, textiel en tuinafval goed  werkt.  Daar bouwen we op verder. Scheiden vergt tijd, gewenning, aandacht en gemak. Dat geldt dan ook voor verpakkingsmateriaal.

   Onze wensen.

3. Circulaire economie.

4. Een kernbegrip in uw notitie is ‘van afval tot grondstof’.  U slaat daarmee  een essentiële fase over in het model  van de circulaire economie. De cirkel van afval begint met grondstof. Basisgrondstof (product)--> afval --> grondstof (na scheiding blijft afval.)

   De uitdaging verandert hiermee.  Een eenvoudig voorbeeld is papier dat na verloop van tijd (bijna) altijd afval wordt.  In de preventie van papiergebruik ligt daarmee de sleutel voor minder afval, voor minder energiegebruik, voor minder transportbewegingen en ook  de mogelijkheid voor kleiner afvalbakken.  De Ja-Ja-sticker zoals die in Groningen en Amsterdam wordt ingevoerd is in onze ogen een goed initiatief .

5. We zouden graag zien dat onze stad, samen met anderen steden en provincies, de voedselverspilling gaat aanpakken. Opdat voedselresten zo goed als tot het verleden gaan behoren. Het (wereld)voedselvraagstuk is daarvoor belangrijk genoeg. De ladder van Lansink met Preventie als eerste stap staat in onze ogen nog steeds als een huis. 

    

6. Dan restafval . In 2030 maximaal 5 kg. per jaar. Dat breng je weg achter op je fiets. Dat betekent dat de grijze bak gaat verdwijnen.  Hoe pakt u dat aan? En er komt ruimte voor andere bakken, die ook kleiner kunnen worden bij een stevige aanpak van preventie.

7. We denken dat veel burgers best een kleinere bak willen: ga dat actief promoten.  Of twee/drie buren doen samen met èèn bak.

   We weten dat u weinig greep heeft op de verpakkingsindustrie terwijl daar enorm veel te halen is:  èèn soort kunststof als verpakking voor alle vloeistoffen, geen laminaten meer zoals bij melkpakken (daar heb je de VNG wel voor nodig) enz. 

8. De GFT-bak zal wel onveranderd blijven: maar Tuinafval mag ook duurzaam genoemd worden. Maar wel met minder voedselresten.

9. En blijf publiekelijk hameren op scheiding en preventie. Steun de kringloopwinkels, repair cafe’s , weggeefwinkels , tweede hands en reparatiebedrijven stevig enz..

   Dan deel  2. uit het voorstel van het college: Twee maatregelen uit het afvalstoffenplan 2015-2018 niet doorvoeren. Met name niet uitzetten van een container voor verpakkingsafval.

10. Wat willen wij?  De grijze bak verdwijnt en voor papier kan een kleinere bak volstaan dus is er ruimte voor een bak voor verpakkingsafval.  Wij willen wel een bak voor verpakkingsafval.  Vele huisgezinnen benutten nu het - weinig comfortabele-  systeem van kunststof apart inzamelen. Met een regelmatige gang naar de Oranje Helden  om de kunststoffen af te voeren. U laat deze grote enthousiaste  groep in de kou staan door ze uit te nodigen het spul weer in de grijze bak te gooien in plaats van ze te belonen met een aparte bak voor de kunststoffen zodat het scheiden en afvoeren veel gemakkelijker maakt . En dan is er ook nog een succesvolle pilot in diverse wijken!

    De burger aan zet? Nee, u ontmoedigt, want een burger is ook maar een mens die zijn gemak kiest om het plastic maar weer in de grijze bak te gooien. (Dan komt u ook niet meer van die grijze bak af)

    Met uw suggestie om aanvullende technieken in te schakelen om na te scheiden,  zet u de burger weer buiten spel. U zegt: wij overheid regelen het wel weer, u burger kunt rustig gaan slapen en de grijze bak vol gooien. U hoeft niks te doen,  wij zorgen dat we niet boven de 100 kg uit toornen.

    Wij geloven echter heilig in de noodzaak om ieder in te schakelen en burgers niet uit te schakelen.

    Tot slot deel 3 van uw voorstel: bron- en nascheiding.

11. Er is bij ons weten nog geen nascheidingscontract – er zijn immers vooralsnog twee aanbieders/mogelijkheden - terwijl voor een goede besluitvorming het wel nodig is inzicht te hebben in zo’n contract. We hebben het ‘wurgcontract’ zoals u dat noemde, nog helder voor de geest. Staat ons en u dat weer te wachten ?

12. Voor de hoogbouw lijkt ons nascheiding wel nodig. Is de hoeveelheid restafval die niet bij de bron gescheiden kan worden voldoende voor het sluiten van een nascheidingscontract?

    k . De CE- studie geeft geen inzicht in een aantal aspecten waaronder  die van de beoogde  klimaatneutraliteit. Dat lastige vraagstuk. Wat betekent preventie, bron- of eventuele nascheiding voor het energiegebruik en de daarmee samenhangende transportbewegingen?

    m.   En de werkgelegenheid?

Even samenvattend: Stem niet in met de herijking van het afvalstoffenplan. Weet dat je op korte termijn afscheid moet nemen van de grijze bak. Blijft over 2 ½ bak: een kleinere papierbak dan de 240 l. , een bak voor GFT en een bak voor verpakkingsmateriaal. En voor de hoogbouw een ander regime.

We besluiten met een citaat uit de CE-studie:  

  “Samenvattend, wordt afvalscheidingsgedrag op psychologisch niveau bevorderd doordat burgers afvalscheiding nuttig vinden voor milieu, natuur en landschap, dat men zich moreel verplicht voelt en verantwoordelijkheid wil accepteren. Echter, is het daarbij onontbeerlijk dat afvalscheiding als comfortabel, gebruiksvriendelijk, prettig en gemakkelijk wordt ervaren. (…) Samenvattend kunnen sociale factoren een significante rol spelen, maar is deze wel afhankelijk van het potentieel van de sociale omgeving. In zwakke sociale structuren zullen geringe normontwikkeling, voorbeeldwerking en informatie-uitwisseling gecompenseerd dienen te worden door meer aandacht voor persoonlijke informatievoorziening en ondersteuning. (…) Concluderend blijken de faciliteiten om afval te scheiden en te verwerken voor bewoners een belangrijke gedrags- en intentiebepalende factor. Comfort en gebruiksgemak worden in veel studies als belangrijkste factor benoemd. Ruimtelijk factoren zoals opslagruimte en afstand tot verzamelpunten kunnen het effect van positieve attitudes en normen afbreken, waardoor uiteindelijk afvalscheiding niet tot stand komt.”

Namens de Bossche Milieugroep, Arie Bijl